MSR 18 Przychody

Cele: Przychód w „Założeniach koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” w MSR 18 został określony jako: występujący w danym okresie wzrost korzyści ekonomicznych przybierających formę wpływów lub zwiększeń aktywów lub zmniejszenia zobowiązań, które skutkują przyrostem kapitału własnego, innego niż przyrost związany z wpłatami udziałowców. Podstawową kwestią jest pytanie o moment księgowania przychodów. Przychody księguje się w momencie gdy jest prawdopodobne, że w przyszłości firma osiągnie korzyści ekonomiczne, które można z kolei wycenić w sposób wiarygodny. MSR 18 (Międzynarodowy standard rachunkowości nr. 18) określa warunki, w których powinno nastąpić ujęcie przychodów, czyli kiedy spełnione są powyższe warunki.

Zakres:

Standard MSR 18 powinien być stosowany do księgowania przychodów powstających dla:

-sprzedaży towarów,

-świadczenia usług,

-użytkowania przez inne podmioty aktywów jednostki gospodarczej przynoszącej odsetki, tantiemy oraz dywidendy.

Generalnie kryteria MSR 18 stosuje się oddzielnie do każdej transakcji. Czasem jednak istnieje konieczność wyodrębnienia elementów pojedynczej transakcji, co ma na celu odzwierciedlenie istoty tej transakcji. Przykładem jest np. sprzedaż produktu, którego cena zawiera możliwą do wydzielenia cenę późniejszego serwisu. Kwotę taką odracza się (czyli rozlicza w czasie) i ujmuje jako przychody okresu, w którym wystąpi wykonanie usług serwisowych.

Sprzedaż towarów:

Do towarów zalicza się produkty, które firma wyprodukowała. W celu późniejszej sprzedaży oraz towary kupione na późniejszą odsprzedaż. Przykład: towary zakupione przez sprzedawcę detalicznego lub grunty i inne nieruchomości przeznaczone do odsprzedaży.

Przychody ze sprzedaży towarów należy ująć, jeżeli spełnione są następujące warunki:

–jednostka gospodarcza przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów,

-jednostka gospodarcza przestaje być trwale zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu w jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec towarów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,

-kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

-istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji,

-koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę gospodarczą w związku z transakcją, można wycenić w wiarygodny sposób.

Ocena, kiedy jednostka gospodarcza przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści związane z własnością, wymaga zbadania okoliczności towarzyszących transakcji. W większość przypadków przekazanie nabywcy ryzyka i korzyści zbiega się z przekazaniem tytuły prawnego lub fizycznym przekazaniem dóbr.

Jeżeli na jednostce gospodarczej nadal ciąży znaczące ryzyko związane z własnością, transakcja nie ma charakteru sprzedaży i nie można ująć przychodów, np:

-jednostka gospodarcza podlega obowiązkowi związanemu z roszczeniami wiążącymi się z niezadowalającą jakością, nie objętą zwykłymi przepisami gwarancyjnymi,

-wpływ przychodów z tytułu sprzedaży towarów jest uzależniony od uzyskania przychodów ze sprzedaży tych towarów przez ich nabywcę,

-towary uznaje się za dostarczone pod warunkiem ich zainstalowania, a instalacja stanowi istotną część umowy i nie została jeszcze zakończona,

-nabywca posiada prawo odstąpienia od zakupu z przyczyn przewidzianych w umowie, a jednostka gospodarcza nie ma pewności co do prawdopodobieństwa wystąpienia zwrotu zakupów.

Przychody i koszty, które dotyczą tej samej transakcji lub innego zdarzenia ujmowane są równolegle. Taki proces powszechnie określany jest jako współmierność przychodów i kosztów. Nie można natomiast ujmować przychodów, jeżeli nie jest możliwa wiarygodna wycena kosztów. W takim przypadku kwoty zapłaty już otrzymane ze sprzedaży towarów ujmuje się jako zobowiązanie.

Świadczenie usług:

Świadczenie usług polega na wykonywaniu przez firmę określonych zadań przez określony czas, w oparciu o umowę. Świadczenie taki może odbywać się na przestrzeni jednego lub więcej okresów.

Niektóre umowy o usługę odnoszą się bezpośrednio do umów o usługę budowlaną (np. świadczenie usług przez kierowników projektów lub architektów), w takim wypadku podlegają one wymogom dotyczącym umów o usługę budowlaną, które określone zostały w MSR 11, (czyli nie podlegają wymogom MSR 18).

Jeżeli wynik transakcji dotyczącej świadczenia usług można oszacować w wiarygodny sposób, przychody z transakcji należy ująć na podstawie stopnia zaawansowania realizacji transakcji na dzień bilansowy. Wynik transakcji można ocenić w wiarygodny sposób, jeżeli zostaną spełnione wszystkie następujące warunki:

-kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

-istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu przeprowadzonej transakcji,

-stopień realizacji transakcji na dzień bilansowy może być określony w wiarygodny sposób,

-koszty poniesione w związku z transakcją oraz koszty zakończenia transakcji mogą być wycenione w wiarygodny sposób.

Użytkowanie przez inne podmioty aktywów jednostki gospodarczej powoduje uzyskanie przez nią przychodów w formie:

-odsetek (opłat z użytkowania środków pieniężnych lub ekwiwalentów),

-tantiem (opłat za używanie długoterminowych aktywów jednostki gospodarczej, np. patentów, znaków handlowych, praw autorskich i programów komputerowych),

-dywidend (podział zysku pomiędzy właścicieli inwestycji kapitałowych),

Przychody z odsetek, tantiem i dywidend powinny być ujmowane, jeżeli:

-istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne związane z przeprowadzoną transakcją,

-kwota przychodów może być wyceniona w wiarygodny sposób,

Przychody takie należy ujmować w oparciu o następujące zasady:

-odsetki należy ujmować sukcesywnie w miarę upływu czasu z uwzględnieniem efektywnej rentowności osiągniętej z tytułu użytkowania aktywów,

-tantiemy należy ujmować w oparciu o zasadę memoriału, zgodnie z istotą stosowanej umowy,

-dywidendy należy ujmować w momencie ustalenia praw udziałowców do ich otrzymania.

Na podstawie:

Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1725/2003 z dnia 29 września 2003 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady