Dlaczego tak mało zarabiamy?

W kontekście tego co dzieje się na Ukrainie postanowiłem sprawdzić kilka danych gospodarczych. Sprawdzić dlaczego tak mało zarabiamy i zestawić dane dla Polski i Unii Europejskiej.

Jak zwykle poniższe zestawienia dają do myślenia,  po pierwsze w kontekście tsunami demograficznego… Jak widać sytuacja demograficzna w Polsce jest rewelacyjna w kontekście tego co dzieje się na Ukrainie…

A po drugie w kontekście naszych rozważań dotyczących pytania dlaczego wynagrodzenia w Polsce (i innych państwach) są takie a nie inne…

Dla przypomnienia poniżej wykres, gdzie pokazałem, że przeciętne wynagrodzenie w danym państwie zależy od PKB wytworzonego przez jedną osobę (PKB to wartość dóbr i usług wytworzonych w danym roku w danym państwie):

Źródło: obliczenia własne na podstawie GUS, wordbank.org, forsal.pl

Więcej na temat relacji z powyższego wykresu pisałem tutaj: W matni: krach polskiej gospodarki w ciągu kilkunastu lat? Podatki + wyjazdy = bankructwo państwa i ZUS

Dlaczego tak mało zarabiamy: podstawowe dane 

Kila podstawowych danych dla Polski, Ukrainy oraz Unii Europejskiej:

Liczba mieszkańców (około):

1. Polska: 38 mln
2. Ukraina: 44 mln
3. Unia Europejska: 500 mln

Liczba mieszkańców na Ukrainie jest tylko kilka mln osób większa niż w Polsce. Warto jednak wspomnieć, że jeszcze dwadzieścia lat temu liczba mieszkańców Ukrainy była wyższa niż w Polsce o kilkanaście mln osób !

Dlaczego tak mało zarabiamy: struktura demograficzna Polski

Warto też zauważyć, że struktura demograficzna na Ukrainie jest jeszcze gorsza niż w Polsce. Czyli dla przypomnienia proporcje są jeszcze gorsze niż te wynikające z poniższych wykresów dla Polski:

Zmiana w procentach liczby osób w Polsce w danym wieku pomiędzy 2012 a jaka będzie w 2035 r.:

To samo ujęcie: zmiana liczby osób w danym wieku pomiędzy 2012 a jaka będzie w 2035 r. :

(więcej na temat powyższych wykresów pisałem tutaj: Potęga demografii cz.1: Jak bardzo zmieni się Polska w ciągu zaledwie 20 lat?)

Dlaczego tak mało zarabiamy: zaawansowane dane

Powierzchnia (około):

1. Polska: 312 tys. km 2
2. Ukraina:  603 tys. km 2
3. Unia Europejska: 4 300 tys. km 2

Ukraina jest dwa razy większa niż Polska

PKB w skali roku (nominalnie czyli bez uwzględnienia siły nabywczej pieniądza w danym państwie) (około) :

1. Polska: 500 mld USD
2. Ukraina: 175 mld USD
3. Unia Europejska: 17 000 mld USD

Nominalnie PKB całej Ukrainy jest znacznie niższe niż Polski i wynosi  tylko około 1/3 naszego, pomimo większej liczby mieszkańców …

PKB w sile nabywczej (po uwzględnieniu siły nabywczej pieniądza w danym państwie) (około): 

1. Polska: 800 mld USD
2. Ukraina: 330 mld USD
3. Unia Europejska: 16 000 mld USD

W sile nabywczej PKB jest trochę lepiej, ale nadal jest to tylko 40 % naszego…

PKB na osobę (bez uwzględnienia siły nabywczej pieniądza) (około): 

1. Polska: 13 tys. USD
2. Ukraina: 4 tys. USD
3. Unia Europejska: 34 tys. USD

Ale dopiero powyższe cyfry pokazują prawdziwą sytuację gospodarczą… PKB wytwarzane przez jedną osobę na Ukrainie to tylko kilkanaście procent średniej UE…

Również powyżej widać, że w Polsce nominalnie jedna osoba wytwarza zaledwie 1/3 PKB wytwarzanego przez jedną osobę z Unii Europejskiej. Warto tutaj pamiętać, że do średniej dla całej UE wchodzi też Polska (i pozostałe nowe kraje) więc powyższa relacja jest jeszcze gorsza dla Polski biorąc pod uwagę tylko Europę Zachodnią…

PKB na osobę w sile nabywczej (po uwzględnieniu siły nabywczej pieniądza w danym państwie) (około):

• Polska: 21 tys. USD (47 miejsce na świecie)
• Ukraina: 7 tys. USD (105 miejsce na świecie)
• Unia Europejska: 32 tys. USD

Po uwzględnieniu siły nabywczej pieniądza w danym państwie relacja PKB wytwarzanego przez jedną osobę ulega poprawie. Nie jest to jakaś ogromna poprawa ale warto o tym pamiętać. Wiele osób mówi, że w Europie Zachodniej zarabia się o wiele więcej ale osoby te nie biorą pod uwagę, że koszty życia są też jednak wyższe niż w Polsce.

Dlaczego tak mało zarabiamy: wynagrodzenia na Ukrainie

Po powyższych zestawieniach o wiele lepiej zrozumiemy poniższe dane, gdzie pokazano przeciętne miesięczne wynagrodzenie na Ukrainie w zależności od województwa. Znacznie niższe PKB wytwarzane przez jedną osobę w konsekwencji prowadzi też do znacznie niższych zarobków niż w Polsce czy reszcie Unii Europejskiej:

Powyższe dane są w Hrywnach, obecnie 1 tys. Hrywien to około 370 zł. Przeciętne wynagrodzenie na Ukrainie waha się od kilkuset złotych do trochę powyżej tysiąca złotych….

Innymi słowy zachowana jest relacja: PKB na osobę na Ukrainie to niskie kilkadziesiąt procent tego co w Polsce co w efekcie przekłada się na płace w wysokości niskich kilkudziesięciu procent tego co jest w Polsce…

Dlaczego tak mało zarabiamy: wynagrodzenia w Polsce

Dla przypomnienia w Polsce średnia krajowa wynosi prawie 4 tyś. zł (czyli tyle co mniej więcej PKB wytwarzane przez jedną osobę):

Jak widać z powyższych danych na Ukrainie szczególnie widać, że niskie PKB wytwarzane przez jedną osobę przekłada się również na niskie wynagrodzenia. Podobnie jak w Polsce względem Europy Zachodniej czy USA…

I tutaj dochodzimy do kolejnego bardzo ważnego pytania: dlaczego PKB na osobę na Ukrainie i Polsce jest niższe niż na przykład w USA? Dlaczego wynagrodzenia w USA są tak wysokie w relacji do Ukrainy i Polski?

Odpowiedź na to pytanie pomoże nam odpowiedzieć na pytanie z tego wpisu: Jak rozwiązać wszystkie problemy Polski? Podwoić PKB! Podwoić PKB! Podwoić PKB!. Innymi słowy jak sprawić aby w Polsce było znacznie lepiej, aby ludzie w Polsce znacznie lepiej zarabiali, aby ludzie z Polski nie musieli wyjeżdżać?

Dlaczego tak mało zarabiamy: struktura wytwarzanych dóbr

Odpowiedzią jest struktura wytwarzanych dóbr i usług, czyli co produkuje/wytwarza dana gospodarka oraz gdzie pracują ludzie:

Co jest głównym powodem, że na Ukrainie ludzie tak mało zarabiają, że jest taka słaba sytuacja gospodarcza?

• Gospodarka Ukrainy oparta jest w dużej mierze na rolnictwie. Pracuje w nim aż 20 % osób.
• Gospodarka USA oparta jest na usługach.

Rolnictwo jest najmniej dochodowym zajęciem… Dlaczego? Bo jest ogromna konkurencja a sam produkt nie jest zaawansowany technologicznie. W łańcuchu wartości produkty spożywcze to produkty nisko przetworzone. Człowiek w tym zakresie niewiele jest w stanie wymyśleć od setek lat.

Jak widać powyżej kluczem do sukcesu USA nie jest również przemysł ale właśnie usługi. Przemysł generuje w USA tylko około 20 % PKB

Sytuacja w Polsce jest pośrednia pomiędzy sytuacją na Ukrainie i USA. Dlatego też nasze wynagrodzenia są pomiędzy wynagrodzeniami na Ukrainie i w USA.

Polska nadal w znacznym stopniu jest krajem rolniczym. Nadal znaczna część osób pracuje w rolnictwie. Podobnie jest z przemysłem. Ale na to nakłada się dodatkowo niski stopień przetworzenia/technologiczny produktów rolniczych i przemysłowych…

Bibliografia:

http://en.wikipedia.org/wiki/Ukraine#Economy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Ukrainy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Polski