Kiedy podniosą stopy procentowe?

Ostatnio, po tym jak inflacja poszła mocno do góry, coraz więcej osób zadaje sobie pytanie kiedy podniosą stopy procentowe. Sprawa jest poważna i dosyć skomplikowana więc przygotowałem dla Was analizę w tym zakresie. Na jakie czynniki warto zwrócić uwagę analizując ostatnią eksplozję inflacji.

Kiedy podniosą stopy procentowe: deflacyjne starzenie się Polski

W długim terminie bardzo deflacyjnym czynnikiem jest polskie tsunami demograficzne. Jak pokazuje historia Japonii. coraz gorsza sytuacja demograficzna przekłada się na procesy deflacyjne w gospodarce. I to pomimo kolejnych QE wprowadzanych w Japonii. To pokazuje jak silne są procesy deflacyjne przy starzejącej się strukturze demograficznej:

Kiedy podniosą stopy procentowe: rynek pracownika/cykl dziesięcioletni

Z kolei w średnim terminie nakłada się na to obecnie czynnik związany z cyklem dziesięcioletnim i rynkiem pracownika. W takiej sytuacji naturalne jest, że rośnie presja płacowa bo brakuje rąk do pracy. A obecnie mamy historycznie bardzo, bardzo niski poziom bezrobocia. Tak wyglądają najnowsze dane: trzy cykle dziesięcioletnie po upadku poprzedniego systemu.

Kiedy podniosą stopy procentowe: inflacja producentów wskaźnikiem wyprzedzającym

Idąc bardziej w analizę inflacji (CPI: consumer price indeks). Na wiosnę 2014, jak po raz pierwszy pojawiła się deflacja w Polsce. Wskazałem, że świetnym wskaźnikiem wyprzedzającym, pokazującym co będzie się działo z inflacją w kolejnych miesiącach jest inflacja producentów (PPI, producent price indeks, zmiana rok do roku). W 2014 roku wyglądało to tak:

Inflacja producentów bardzo długo wskazywała na deflacyjne procesy w Polsce. Bo cały 2014, 2015 i większość 2016 roku. Dopiero na jesieni 2016 roku inflacja producentów PPI przebiła mocno poziom inflacji CPI. Co było znowu świetnym sygnałem dla zbliżającego się wystrzału na inflacji:

Kiedy podniosą stopy procentowe: ujemna realna stopa procentowa

W efekcie najnowsze dane o inflacji za luty 2017 roku, które wyszły na poziomie  plus 2,2% spowodowały, że mamy ujemne realne stopy procentowe (inflacja minus poziom stóp procentowych, obecnie stopy procentowe RPP wynoszą 1,5%). Coś z czym dawno nie mieliśmy do czynienia w Polsce:

Kiedy podniosą stopy procentowe: ceny surowców/indeks CRB

W tej sytuacji coraz więcej osób osób zadaje sobie pytanie kiedy podniosą stopy procentowe. Tym bardziej, że w USA już są podwyżki stóp procentowych. Zgodnie z analizą Bartka ostatnich danych o inflacji za luty 2017. Tak naprawdę jest jedna kategoria, która bardzo mocno wzrosła podwyższając wskaźnik inflacji w Polsce. Ta kategoria to Transport. Gdzie koszty wzrosły o kilkanaście procent w skali roku.

Co nam daje to spostrzeżenie? Połączmy to z analizą Bartka na temat składu koszyka inflacyjnego. Innymi słowy jak GUS wylicza inflację (jakie wagi mają poszczególne kategorie). Udział transportu zmieniał się w ostatnich latach trochę. Najnowsze dane, które znalazł Bartek, to udział niecałe 10% w koszyku. W związku z tym dochodzimy do wniosku, że sam transport przyczynił się do podwyższenia inflacji o około jeden punkt procentowy (wzrost cen kilkanaście procent razy waga niecałe 10%). Innymi słowy gdyby nie tak ogromny wzrost cen transportu, inflacja za luty wyniosłaby okoł 1% r/r. Więc już znacznie mniej.

Idąc dalej. Skoro to wzrost cen transportu jest głównym winowajcą (ceny ropy naftowej w PLN). Poniżej wrzuciłem wam wykres CRB. Obrazuje on ceny szerokiego koszyka różnych surowców. Jak widzimy najpierw koszty surowców mocno działały deflacyjnie. Po czym ostatnio mocno inflacyjnie. Pokrywa się to też dosyć dobrze z okresem deflacji w Polsce:

Poniżej przygotowałem dla Was wykres. Pokazuje on jak indeks CRB zmienia się w skali roku. Innymi słowy jak ceny surowców zmieniały się historycznie w skali roku, ile rosły lub spadały: (CRB przeliczny na złotego: koszty surowców w złotym są ważne)

Jak widać powyżej inflacja w Polsce już od 2011 roku była mocno pod wpływem CRB w PLN. Najpierw stopniowy spadek infacji. Potem przejście w deflację. A ostatnio eksplodowała w dużej mierze właśnie przez tendencje na surowcach.

Kiedy podniosą stopy procentowe: co dalej z inflacją

A co będzie dalej? Poniżej stworzyłem wykres dla Was, który obrazuje zmianę cen indeksu CRB w skali roku. Przy założeniu, że obecny poziom CRB nadal się utrzyma. Innymi słowy jak zachowają się ceny surowców do grudnia 2017 w skali roku:

Jak widać powyżej, biorąc pod uwagę zachowanie indeksu CRB, właśnie jesteśmy na szczycie wzrostu indeksu CRB. Dla dokładnego zobrazowania zmiany CRB w skali roku wyglądają tak dla roku 2017:

1. Styczeń r/r + 13%
2. Luty r/r + 19%
3. Marzec r/r +16%
4. Kwiecień r/r + 5% zaledwie

Wygląda na to, że dane za luty to był szczyt impulsu cen surowców na inflacji. Dane za marzec też jeszcze będą podwyższone, chociaż trochę mniej. A dane za kwiecień to już niewielka zmiana cen surowców.

Kiedy podniosą stopy procentowe: FED i wzrosty na giełdzie

Dzisiaj Bartek zrobił analizę na temat podwyżki stóp procentowych w USA przez FED. W wystąpieniu Janet Yellen właśnie o tym mówi. Że ceny surowców odpowiadają po części za ostatni wzrost inflacji w USA. To też jest powód dlaczego FED wczoraj przedstawił bardziej łagodną ścieżkę podwyżek stóp procentowych w USA wobec oczekiwań.

Ten scenariusz był/jest grany ostatnio na giełdach. Jest to jeden z kilku powodów dlaczego mamy wzrosty na giełdach. Oczywiście podstawowy to ten o polepszeniu na dynamice PKB. Szczególnie w Polsce, o czym pisałem niedawno przy okazji dyskontowania PKB przez polską giełdę: link nr. 7 na liście linków na końcu wpisu. A brak rychłej podwyżki stóp procentowych ze względu na rosnącą inflację wspiera ten scenariusz:

Co prawda FED już podnosi stopy procentowe, ale jest to cały czas po wczorajszym wystąpieniu FED łagodna ścieżka. A Europejski Bank Centralny oraz Rada Polityki Pieniężnej cały czas prowadzi bardzo luźną politykę pieniężną. Tak luźną, że aż mamy ujemne stopy procentowe (!)

Kiedy podniosą stopy procentowe: podsumowanie

Jak na razie wiele wskazuje, że mocny wzrost inflacji i przejście z deflacji w inflację, jest wynikiem zachowania cen surowców. A ten efekt właśnie jest za nami. Co powinno przyczynić się do braku podwyżek stóp procentowych w Polsce w kolejnych miesiącach.

Oczywiście cały czas trzeba trzymać rękę na pulsie. Kolejne odczyty inflacji powinny ją sprowadzić znowu w okolice poniżej 2% w skali roku. Jeżeli zobaczyć na wykres CRB wersus inflacja: może nawet w okolice około 1% w skali roku. Czyli cały czas nisko.

Natomiast jednocześnie trzeba pamiętać o rynku pracownika. Pytanie jak procesy na rynku pracy będą przekładały się na procesy cenowe: inflacyjne. Bo prędzej czy później powinniśmy tutaj jednak zobaczyć efekt. Ale pytanie jaki dokładnie? Z drugiej strony mamy obniżkę wieku emerytalnego od jesieni 2017 roku. Co będzie potęgowało z kolei procesy deflacyjne. Więc mamy ciekawą łamigłówkę. No i ciekawe jak zareaguje RPP. Bo przecież mamy obecnie jednak ujemne realne stopy procentowe. A inflacja może nie zejść znowu do zera w skali roku. Jak myślicie? Jak do tego podejdzie RPP na przełomie 2017/2018? Przyjmie łagodną czy ostrą retorykę?

Uwaga: aktualizacje powyższego wpisu znajdziecie tutaj: Inflacja w Polsce znacznie poniżej oczekiwań w marcu 2017: +2% r/r! Wszystko zgodnie z planem :)

Lista analiz do których nawiązuję w tym wpisie

Zgodnie z Waszymi opiniami, cały czas dążę do ulepszania tego co dla Was przygotowują na mojej stronie. Dlatego poniżej wrzuciłem listę linków do analiz do których nawiązuję w tym wpisie. Zamiast umieszczać je we wpisie. Tak aby było to dla was jeszcze lepiej czytelne. Dotyczy to szczególnie stałych czytelników, którzy znają historię moich spostrzeżeń i przemyśleń na moim serwisie:

1. Tsunami demograficzne w Polsce a demografia Japonii: wpływ na giełdę, gospodarkę i inflację
2. Prawdziwy rynek pracownika :) Rok 2017/2018 będzie masakra! Obniżenie wieku emerytalnego -2 mln pracowników! Cykl dziesięcioletni na rynku pracy i w polskiej gospodarce
3. Nie jest dobrze? Bardzo słaba inflacja. Polskę czeka deflacja?
4. Analiza Bartka: Inflacja w lutym 2017 + 2,2% r/r i 0,3% m/m powyżej oczekiwań
5. Analiza Bartka: Uwaga nadciąga inflacja i koniec świata: analiza koszyka inflacyjnego w Polsce
6. Analiza Bartka: Podwyżka stóp procentowych w USA: FOMC podnosi stopy o 0,25 pkt.
7. Załamanie PKB w 2016 roku: giełda znowu dobrze je przewidziała! A teraz pokazuje… mocne odbicie na PKB! :-)