Jednak miałem rację! :-) wrześniowa produkcja przemysłowa + 4,2% r/r a budowlana + 5,6% r/r. Co zrobi RPP?

Miesiąc temu w tym wpisie: Spadek produkcji przemysłowej w sierpniu 2014 r. czy jednak wzrost? Jaki wpływ danych na giełdę? pisałem, że dane makro za wrzesień powinny być, wbrew temu co mówi PMI, całkiem przyzwoite. I rzeczywiście tak jest, bo wrześniowa produkcja przemysłowa i budowlana według GUS były całkiem przyzwoite i co też ważne, powyżej oczekiwań. I to pomimo:

• Tego, że PMI Polska już od dwóch miesięcy wskazywał, że powinna być ujemna produkcja przemysłowa
• Tego, że już drugi miesiąc z rzędu obowiązują sankcje
• Tego, że ze względu na osłabienie rubla i hrywny siadł nam eksport na wschód. O czym pisałem szczegółowo tutaj: Słaby rubel i hrywna a nie załamanie gospodarcze prawdziwym powodem osłabienia eksportu do Rosji i na Ukrainę
• Tego, że już dane o produkcji przemysłowej za sierpień w Niemczech zanotowały spadki
• I wreszcie tego, że w społeczeństwie panują pesymistyczne nastroje

Realizacja zakładanego scenariusza

Wygląda więc na to, że cały czas realizuje się ten scenariusz o którym piszę od paru miesięcy, pisałem też o nim miesiąc temu tak:

Jak widzimy powyżej dane które otrzymamy za miesiąc (za wrzesień) będą z kolei zawyżone przez większą liczbę dni roboczych. W tym roku niż w zeszłym, co biorąc pod uwagę, że mieliśmy nadal pozytywną dynamikę na odsezonowanej produkcji przemysłowej za sierpień oznacza, że są szanse, że kolejne dane wyjdą już na plusie.

Tak więc te pozytywne czynniki o których pisałem działają, szczególnie, że w sierpniu już mamy wpływ sankcji. A dodatkowo siadł nam już eksport na wschód przez osłabienie lokalnych walut o czym pisałem miesiąc temu tutaj: Słaby rubel i hrywna a nie załamanie gospodarcze prawdziwym powodem osłabienia eksportu do Rosji i na Ukrainę?

Niestety, tak jak pisałem  w lipcu tutaj: Co dalej z giełdą? Nadchodzi wielki kryzys? PMI wskazuje na załamanie gospodarki? Kondycja polskiej giełdy i innych giełd światowych lipiec 2014 tym razem te opisywane czynniki, nie są aż tak bardzo mocno pozytywnie wpływające jak było to na przełomie 2012/2013:

Cytat z końca wpisu:

Jednak od sierpnia i września 2014 w tym zakresie powinna już nastąpić poprawa bo czynniki te ponownie działają pozytywnie na polskie PKB. Chociaż na ten moment nie jest to jakieś bardzo silne pozytywne oddziaływanie, niemniej jednak jest to pozytywne oddziaływanie i odwrócenie tendencji z ostatniego roku.

Odsezonowana wrześniowa produkcja przemysłowa

Najnowsze dane o produkcji przemysłowej pokazałem poniżej. Jak widać, dane odsezonowane nadal wskazują na wzrost produkcji w skali roku, który przyspieszył względem sierpnia 2014 roku:

Warto tutaj zauważyć, że produkcja przemysłowa rośnie. Pomimo tego, że rok temu, na jesieni 2013 roku produkcja przemysłowa też już rosła w skali roku (względem 2012 roku). W efekcie mamy wysoką bazę (zaznaczyłem to na zielono). A pomimo tego notujemy nadal wzrosty.

Wrześniowa produkcja przemysłowa: najnowsze dane

Wrześniowa produkcja przemysłowa: trzymiesięczna średnia

Nasza trzymiesięczna średnia dla produkcji przemysłowej zakręciła do góry:

(Jeżeli ktoś jest tutaj nowy więcej na temat tego dlaczego trzymiesięczna średnia piszę tutaj: Jak szybko widzimy kwartalne dane o PKB Polski czyli dlaczego nie jesteśmy spóźnieni jak GUS o dwa miesiące…)

Z pozostałych danych makro, które otrzymaliśmy we wrześniu: na temat wstępnych danych o bezrobociu za wrzesień, które były naprawdę bardzo dobre pisałem tutaj: Bezrobocie najniższe od czterach lat czyli od 2010 r.! Ale co najlepsze dane miesiąc do miesiąca są rewelacyjne w 2014 roku!

Szczególnie warto zwrócić uwagę jak dobrze w całym 2014 roku zachowuje się wskaźnik bezrobocia. Bardzo podobnie do najlepszych lat dla rynku pracy z okresu 2004-2007. Dlaczego tak jest i jeżeli kogoś interesuje szczegółowa analiza na ten temat oraz na temat sezonowości bezrobocia w latach 1992-2014 r. Zapraszam do zapoznania się z powyższą analizą.

Wrześniowa produkcja przemysłowa: bezrobocie i rynek pracy w Polsce

Jeżeli chodzi o rynek pracy, ostatnio otrzymaliśmy też dobre dane za wrzesień 2014 r. o zatrudnieniu w firmach zatrudniających powyżej 9 osób które cały czas rośnie, zarówno w ujęciu miesiąc do miesiąca jak i rok do roku:

Jeżeli chodzi o zmianę liczby miejsc pracy w ujęciu miesiąc do miesiąca. Cały czas są tworzone nowe miejsca pracy, czego nie widzieliśmy od czterech lat. Pokazałem to na wykresie poniżej:

W efekcie od stycznia 2014 zatrudnienie wzrosło o kilkadziesiąt tysięcy osób (firmy zatrudniające powyżej 9 osób zatrudniają około 5 mln osób):

Dlatego też dane o miejscach pracy BAEL za trzeci kwartał 2014 powinny też wyjść całkiem przyzwoite (poniżej dane za drugi kwartał 2014 r.):

W efekcie wzrostu zatrudnienia cały czas ładnie rosną wynagrodzenia, których wzrost utrzymuje się w okolicach czterech procent już od prawie roku:

Widać więc po powyższych, twardych danych makro, że sytuacja jest cały czas całkiem przyzwoita, szczególnie jeżeli chodzi o rynek pracy.

Wrześniowa produkcja przemysłowa: co zrobi dalej RPP?

Teoretycznie inflacja cały czas jest właściwie deflacją. Inflacja producentów PPI wskazuje, że nie ma co liczyć na szybkie odbicie na inflacji. Dla przypomnienia okresy kiedy PPI było niskie a przez to i inflacja konsumentów zaznaczyłem na czerwono:

A realne stopy procentowe (stopy procentowe RPP minus inflacja) nadal są jednymi z najwyższych na świecie, czyli powyżej dwóch procent, nawet pomimo ostatnich obniżek stóp procentowych:

Do tego w ostatnim czasie Europa dostaje zadyszki (patrząc na PMI w Europie, historycznie sprawdzało się znacznie lepiej niż polskie PMI):

Obawiam się, że po ostatnich, lepszych danych za wrzesień 2014, RPP może przestać obniżać stopy procentowe.

Może jednak też być tak, że to ostre cięcie o 50 bipsów pokazuje, że Rada Polityki Pieniężnej też uczy się na błędach. Sprzed paru kwartałów o czym pisałem tutaj: „Ojcze wybacz im bo nie wiedzą co czynią?” Mam nadzieję, że większość się myli a RPP ma lepsze narzędzia analityczne niż ja… i , zgodnie ze słowami Prezesa Belki, będziemy jednak mieli dalsze cięcia stóp procentowych w kolejnych miesiącach.

Przecież realne stopy procentowe są nadal powyżej dwóch procent a gdzie nam do inflacji w celu czyli w przedziale 1,5% – 2,5% …? Obniżki stóp procentowych powinny pozytywnie działać na gospodarkę i przeciwdziałać negatywnym czynnikom zewnętrznym.

Jeżeli chodzi o dane za wrzesień, do naszej układanki otrzymamy jeszcze dane o sprzedaży detalicznej (najbliższy czwartek o 10:00 23 października 2014). Dzięki temu będziemy mieli komplet danych makro za trzeci kwartał a przez to również o dynamice PKB za trzeci kwartał 2014.

Wrześniowa produkcja przemysłowa: podsumowanie

Tak sobie teraz myślę, że mamy trochę farta, że akurat wydarzenia na Ukrainie zadziały się w okresie pięciu lat dobrych dla rynku pracy i mocnego spadku bezrobocia. Tak jak już wiele razy pisałem cykl dziesięcioletni na rynku pracy jest bardzo potężny i powinien przeciwdziałać negatywnym tendencjom w kolejnych kwartałach: Bezrobocie w Polsce spadnie do 5% w 2018 roku!? Cykl dziesięcioletni na rynku pracy w praktyce. 

Jest to bardzo ważny czynnik gdyż konsumpcja stanowi około 60% PKB. Dlatego też sytuacja na rynku pracy jest kluczowa. Jest ona kluczowa zarówno ze względu na optymizm konsumentów, wzrost liczby pracujących ale i ze względu na dynamikę kredytów.

Spadające bezrobocie i stopy procentowe, które są na najniższych historycznie poziomach, powinno doprowadzić do boomu kredytowego. Wystarczy przypomnieć sobie co działo się z rynkiem mieszkaniowym przy podobnych stopach procentowych we frankach czy euro. Tylko teraz nie ma ryzyka kursowego, można zadłużać się w złotówkach…

Dla przypomnienia podsumowanie powyższych spostrzeżeń na temat cyklu dziesięcioletniego:

Podsumowanie:

W latach 2004-2008 bezrobocie spadło o dwanaście punktów procentowych (z 21% na 9%). Z kolei w latach 1994-1998 bezrobocie spadło o osiem punktów procentowych (z 17% na 9%) co daje średnią w wysokości dziesięć punktów procentowych.

W obecnym cyklu, na wiosnę 2013 roku bezrobocie wynosiło prawie piętnaście punktów procentowych, co jeżeli odjąć od tego średnią spadku bezrobocia z ostatnich dwóch cykli dziesięcioletnich, otrzymamy docelowe bezrobocie w 2018 roku na poziomie pięciu punktów procentowych.

Oczywiście obecnie mamy wydarzenia na Ukrainie co jest dodatkowym czynnikiem wpływającym na gospodarkę, niemniej jednak, jak pokazałem powyżej, cykl dziesięcioletni na rynku pracy to bardzo potężny cykl a najlepsze pod tym względem dopiero przed nami. Nie jest ważne, czy na końcu będzie to dokładnie pięć punktów procentowych, ważny jest kierunek i długoterminowe procesy zachodzące w gospodarce i na rynku pracy. Szczególnie w obecnej sytuacji i tego co dzieje się na Ukrainie oraz ryzyk dla gospodarki związanych z sankcjami.