Kontrakt FW 40 na średnie spółki: co warto o nim wiedzieć?

Poprzednim razem przygotowałem artykuł, w którym opisałem co warto wiedzieć na temat kontraktów terminowych: Kontrakty terminowe GPW: instrumenty pochodne: co warto o nich wiedzieć. Dzisiaj podzielę się z Tobą moimi szczegółowymi spostrzeżeniami na temat instrumentu pochodnego na indeks średnich spółek: Kontrakt FW 40.

Opiszę jak można wykorzystać go do inwestowania. W średnie spółki oraz o wadach i zaletach tego konkretnego kontraktu terminowego notowanego na GPW.

Dodatkowo opiszę dlaczego dzisiaj zdecydowałem się w konkursie zająć pozycję akurat na tym instrumencie pochodnym i w jaki sposób. I co dalej się wydarzyło.

Dla przypomnienia, ten artykuł jest częścią serii wpisów na temat instrumentów pochodnych, które przygotowuję specjalnie dla Ciebie.

Tak jak już pisałem, jeżeli przeoczysz jakiś mój artykuł, w przyszłości. Będziesz mógł/mogła znaleźć wszystkie wpisy tłumaczące kontrakty terminowe w zakładce „Spis zagadnień” w punkcie: „Spostrzeżenia ponadczasowe o kontraktach terminowych/instrumentach pochodnych”.

Kontrakt FW 40 na średnie spółki

• Wszystkie kontrakty terminowe na indeks MWIG 40 mają w nazwie skrót „FW 40”:
• Obecnie dostępne są: seria wygasająca w marcu, czerwcu i wrześniu 2015 (grudniowa pojawi się jak wygaśnie seria marcowa)
• Dlatego też nazwy są odpowiednio: FW40H15, FW40M15 i FW40U15

Historyczny wykres notowań kontraktów FW 40 można zobaczyć tutaj. Kontrakty na indeks średnich spółek notowane są od 2002 roku:

Ten różowy wykres powyżej to liczba otwartych pozycji (LOP) na kontrakt FW 40 (wszystkie serie). Obecnie jest to około dwóch tysięcy pozycji. Jak widać na wykresie powyżej, historycznie było to znacznie mniej i obecna liczba LOP jest na najwyższych historycznie poziomach.

Tak jak już pisałem w poprzednim artykule na temat kontraktów terminowych, najbardziej płynna. Największy LOP i najwięcej transakcji jest zazwyczaj na serii, która wygasa w najbliższym terminie. W tym wypadku jest to seria marcowa: FW40H15. I tak naprawdę te dwa tysiące pozycji to wszystko jest właśnie na tej serii. Na pozostałych seriach praktycznie nie istnieje LOP i obrót.

I to jest powód, dlaczego inwestowanie na kontrakt FW 40 jest dodatkowo bardziej ryzykowne niż na indeks WIG 20. Jest tak z dwóch powodów:

1. Przez małą płynność na tym instrumencie nie można dokonywać arbitrażu. Na kontrakt FW 40 oraz indeks czterdziestu spółek MWIG 40 dlatego, patrząc na historię, notowania FW 40 i indeksu MWIG 40. Zanim wygaśnie seria mogą znacznie różnić się. Różnica dochodziła historycznie nawet do plus/minus stu punktów. A więc całkiem sporo (różnica pomiędzy notowaniami kontraktu i indeksu inaczej nazywa się bazą).
2. Ponadto, przy takiej płynności, trudniej jest zająć a później ewentualnie szybko zamknąć większą pozycję na tych kontraktach. Różnica pomiędzy ofertą kupna/sprzedaży wynosi zazwyczaj kilka punktów (a każdy punkt jest wart 10 zł, więc spread wynosi kilkadziesiąt złotych).
   Przez to, że płynność jest niewielka (zazwyczaj jeden czy kilka kontraktów po danych poziomach cenowych), kupno lub sprzedaż już nawet kilkunastu lub więcej kontraktów, może znacznie wpłynąć na ceny, które musimy zapłacić za otwarcie/zamknięcie pozycji.

Być może jednak, dzięki konkursowi organizowanemu prze GPW, płynność i liczba otwartych pozycji LOP wzrośnie w przyszłości. Ja sam pamiętam, jak kontrakt FW 40 miał na przykład tylko dwieście otwartych pozycji. Teraz jest to 10 razy więcej.

Z kolei plusem indeksu średnich spółek MWIG 40, i tą zaletę ma też kontrakt FW 40 jest to, że:

1. Indeks MWIG 40 jest znacznie bardziej zdywersyfikowany. Największe spółki mają w nim udział kilka procent. Dzięki czemu indeks ten jest mniej podatny na zmiany w związku z wydarzeniami płynącymi tylko z jednej spółki, która wchodzi w skład indeksu. Jest to duży plus względem indeksu WIG 20. Gdzie pierwsze 5 spółek ma aż udział 50 % (szczegółowo na temat składu indeksów pisałem w poprzednim artykule). Dlatego też bieżące informacje makro o wiele bardziej wpływają na to co dzieje się na indeksie średnich spółek a przez to również na FW 40.
2. Ruchy na indeksie średnich spółek są często większe niż na WIG 20, po części wynika to też z faktu mniejszego obrotu na tym indeksie. Stanowi on zazwyczaj kilka/kilkanaście procent tego co WIG 20 (kilkadziesiąt mld zł versus kilkaset).
   Dlatego jak są duże odpływy/napływy do TFI czy na giełdę, ruchy mogą być naprawdę spore.
3. Ponadto, dzięki temu, że w indeksie jest aż 40 spółek, bardziej oddaje on procesy makro zachodzące w polskiej gospodarce, niż indeks WIG 20, który niewiele ma z tym wspólnego w ostatnich latach.

Oczywiście powyższe spostrzeżenie jest plusem, jeżeli ktoś dobrze obstawi zmianę notowań na kontrakt FW 40. W przeciwnym wypadu możemy mieć skutek odwrotny. Szczególnie, jeżeli dodatkowo baza rozjedzie się nie w naszą stronę.

[WP-Coder id=”2″]

Wpływ makro na indeksy a przez to na kontrakty pokazałem poniżej:

Jeżeli macie dodatkowe pytania na temat tego kontraktu i indeksu małych spółek, pytajcie w komentarzach.

Kontrakt FW 40: jak można go wykorzystać do inwestowania na dłuższy termin?

W związku z powyższymi zaletami, które opisałem powyżej, kontrakt FW 40 można wykorzystać wprost do grania na makro i analizie tego, co dzieje się z gospodarką.

Oczywiście do tego aby na tym zarobić trzeba mieć po pierwsze rację co do tendencji w gospodarce. Po drugie indeks MWIG 40 i kontrakt FW 40 musi to odzwierciedlić w notowaniach. Jeżeli tak nie będzie, nie tylko nie zarobimy, ale możemy na tym stracić.

Jaka jest najprostsza forma wykorzystania powyższego spostrzeżenia?

Na przykład w konkursie GPW Futures Masters dysponujemy kwotą 50 tys. zł. W takiej sytuacji moglibyśmy kupić/sprzedać  jeden kontrakt na FW 40 (w zależności co uważamy, że się wydarzy) a resztę środków po prostu zdeponować na lokacie w banku lub w bonach pieniężnych.

Kontrakt FW 40 na depozyt pochłonąłby nam obecnie około 2 100 zł.

Powyższa opcja jest defensywna i dosyć konserwatywna. Bo nie używamy w praktyce dźwigni. Wynikającej z kontraktów terminowych i możliwości wpłaty tylko depozytu w wysokości 2 tys. zł dla każdego jednego kontraktu.

Dlatego powyższą opcję można zmodyfikować: można np. na każde 50 tys. zł używać dwóch lub trzech kontraktów terminowych. W takim wypadku używamy już dźwigni finansowej ale jest to już bardziej ryzykowna forma używania kontraktów terminowych.

Kontrakt FW 40: spekulowanie na kontraktach

Kontrakt FW 40 może być jednak też użyty do czystej spekulacji. Tak właśnie robię w konkursie GPW na temat instrumentów pochodnych (i sam na moim koncie w biurze maklerskim). Co dokładnie mam na myśli, dlaczego zająłem taką a nie inną pozycję i jak to się skończyło, piszę poniżej.

Przypominam tez, że cały czas można się zarejestrować się i wziąć udział w konkursie Futures Masters, możesz kliknąć w tym celu w poniższy baner:

Uwaga: tak jak już pisałem poprzednio, konkurs GPW Futures Masters wykorzystuję do pokazania Wam o co chodzi w kontraktach terminowych, jak ja do tego podchodzę i dlaczego. Ponadto okres, w którym trwa konkurs, jest bardzo krótki. A w przypadku mojej strategii liczy się statystyka zajętych pozycji więc nie wiem jakim wynikiem ostatecznie zakończy się konkurs. Ale tak jak pisałem, nie to jest dla mnie najważniejsze. Robię to po to aby pokazać Wam na czym polegają kontrakty terminowe, dlaczego ludzie tracą pieniądze i gdzie można w takim razie zbudować przewagę konkurencyjną.

Na początek, aby lepiej zrozumieć, tą część materiału. Poniżej przytaczam odpowiedź na komentarz jednego z czytelników, pod poprzednim artykułem na temat tego co warto wiedzieć na temat kontraktów terminowych:

Kontrakt FW 40: Pytanie Pana Kamila i moja odpowiedź

 a ja nadal nie rozumiem tego depozytu. Jakbyś w następnym artykule mógł pokazać jak zmienia się wartość portfela i depozytu na jakichś różnych przykładach to byłbym wdzięczny ;D kontrakty są dla mnie nowością, dopiero się ich uczę i prawdę mówiąc nie wiem ile powinienem mieć kasy, żeby otworzyć daną pozycję i jak zmiana np o 1% wpłynie na stan portfela/depozytu ;D 

Przykład dla obliczania wartości depozytu oraz wysokości zysku lub straty dla procentowej zmiany indeksu MWIG 40:

W piątek, 30 stycznia 2014, kontrakty na MWIG 40, które wygasają w marcu zamknęły się na koniec sesji na poziomie 3 526 pkt. (skrót FW40H15).

Gdyby to Pan dokonał transakcji kupna takiego kontraktu na powyższej sesji po cenie 3 526 (zajęcie pozycji długiej bo kupno). Biuro maklerskie zablokowałoby Panu depozyt w wysokości 6%. Od wartości nominalnej kontraktu terminowego na indeks średnich spółek. (procentową wartość wymaganego depozytu dla konkretnego instrumentu pochodnego sam sobie sprawdzam, tak jak pisałem powyżej po wpisaniu frazy „depozyty zabezpieczające xls” do wyszukiwarki google, jest to pierwszy plik, który tam wyskakuje).

Jaka jest nominalna wartość kontraktu na indeks średnich spółek?

Akurat w przypadku tego kontraktu mnożnik dla każdego punktu wynosi 10 zł, więc mamy:

3 526 pkt razy 10 zł = 35 260 zł.
Wymagany depozyt przy wymaganej 6% wartości depozytu:
6% razy 35 260 zł to: 2 115,60 zł

I to jest kwota, jaką musi mieć Pan do zajęcia pozycji na jednym kontrakcie.

Uwaga: te 6% to jest depozyt procentowy minimalnie wymagany. W konkretnym biurze maklerskim czasem może to być więcej. Jeżeli na przykład dane biuro maklerskie ma dodatkowo swoje regulacje zwiększające wymagany depozyt (ale to już kwestia indywidualna do sprawdzenia we własnym biurze maklerskim).

Zmiana kontraktu terminowego o plus lub minus 1 %:

3 526 razy jeden procent to około 35 punktów. Dlatego zysk lub strat wynosi: 35
razy 10 zł = 350 zł

A depozyt wpłaciliśmy trochę powyżej 2 tys. zł więc jest to zysk/strata o prawie 20% zainwestowanego kapitału w depozycie (350 zł/2 tys. zł)

Oczywiście jeżeli zajęliśmy pozycję długą (kupiliśmy) zarobimy jeżeli indeks wzrośnie, stracimy, jeżeli spadnie.

Z kolei jeżeli zajęliśmy pozycję krótką (sprzedaliśmy) kontrakt po 3 526 pkt., czyli byliśmy drugą stroną tej transakcji, wtedy zarobimy na spadku wartości kontraktu, i stracimy na jego wzroście (czyli odwrotnie do pierwszej osoby) 

Kontrakt FW 40: moja pierwsza transakcja w konkursie

Dzisiaj rano, po godzinie dziewiątej postanowiłem otworzyć pozycję długą na kontrakt FW 40. Powody dlaczego poniżej.

1. W zeszłym tygodniu nic nie robiłem na kontraktach, bo mam zasadę, że nic nie robię na instrumentach pochodnych, jeżeli nie mam na to odpowiednio dużo czasu. A w styczniu moje plany kompletnie się posypały, pisałem o tym tutaj: Co Ty możesz zrobić aby w Polsce było lepiej?. Dlatego zeszły tydzień to było jeszcze nadrabianie zaległości.
   Na temat powyższej zasady (i innych rzeczy, które opisuję poniżej) będę jeszcze pisał szczegółowo w kolejnych tygodniach. Dzisiaj chciałem abyśmy tylko prześledzili moje dzisiejsze praktyczne działania i ich konsekwencje. 
2. Dlaczego postanowiłem akurat dzisiaj coś zrobić na kontraktach? Oczywiście po pierwsze dlatego, że obstawiałem, że rynek może pójść na dzisiejszej sesji do góry a po drugie aby coś zrobić w konkursie i pokazać Wam co z tego wyszło i dlaczego.
   Ten drugi powód nie jest najlepszym powodem, dlatego w prawdziwych transakcjach trzeba bardzo uważać, aby nie zawierać transakcji na kontraktach terminowych na siłę. 
3. Po polskich danych o PMI, które wrzuciłem na Facebooka: Michał Stopka Inwestor Profesjonalny i które były bardzo dobre i powyżej oczekiwań, kupiłem dziesięć kontraktów FW 40.
4. W depozycie zostało zablokowane ponad 21 tys. zł
5. Biorąc pod uwagę, że mogę się mylić i pod te dane rynek nie zareaguje wzrostami. A 10 kontraktów to bardzo duża pozycja (wartość nominalna 350 tys. zł w akcjach), ustawiłem stop losa trzydzieści punktów niżej. Stop loss został zamknięty przed godziną 16, w efekcie czego na koncie jest trzy tys. zł mniej (10 kontraktów razy 30 pkt.) minus koszty prowizji.
6. Dlaczego ustawiłem tak bliskiego stopa? Ponieważ uważam, że na kontraktach terminowych, szczególnie przy tak dużej pozycji w względem stanu rachunku w biurze maklerskim, powinienem ustawiać bardzo krótkie stop losy.
   Dzięki temu z jednej strony oczywiście stan konta jest niższy o trzy tysiące zł. (strata na 6% wartości wirtualnego portfela) Z drugiej strony mam jeszcze 47 tys. zł na kolejne próby zarobienia na kolejnych pozycjach.
7. Moim zdaniem nie ustawianie bliskich stop losów na kontraktach to jak przebieganie przez ulicę w niedozwolonym miejscu. Parę razy może się to udać, jednak na dłuższą metę wydarzy się nieuniknione: tragedia.
8. Krótki stop los był też wynikiem sytuacji technicznej na wykresie, bo akurat jesteśmy w okolicach oporów, spadkowej linii trendu na MWGI 40:
   
9. Dlaczego więc kupiłem kontrakty, jeżeli widziałem opór techniczny na wykresie? Bo opory techniczne są po to aby je łamać (oczywiście jeżeli są do tego odpowiednie warunki, czyli coś pod co rynek może grać, bez tego „rynek się nie przesunie”).
   A wtedy następują bardzo dynamiczne ruchy, znacznie większe niż te 30 pkt, które zaryzykowałem na stop los: do gry włączają się właśnie „technicy” i kilka sesji może być naprawdę bardzo mocne (widać to na przykład na wykresie powyżej, gdzie we wrześniu 2014 został przebity szczyt z czerwca 2014, Kontrakty urosły wtedy w kilka sesji o ponad 200 pkt).
   Myślę, że niektórzy zarządzający w Polsce (i za granicą) są technikami, więc mogą w ten sposób dodatkowo generować całkiem spory popyt/podaż w takich sytuacjach.
10. Dlaczego akurat kontrakt na średnie spółki a nie WIG 20? Bo w ostatnich miesiącach małe spółki zachowują się znacznie lepiej i obstawiałem, że są szanse na wyjście górą ponad opory. Po prostu założyłem, że nawet, jeżeli indeks WIG 20 będzie dzisiaj słabszy, to lepiej zachowa się indeks średnich spółek (i tak rzeczywiście było, WIG 20 w czasie sesji był sporo na minusie):
    Oczywiście, gdyby pozycja nie była aż na 10 kontraktów. Można by się zastanowić nad głębszym stop losem, ale biorąc pod uwagę, że konkurs trwa bardzo krótko. Takie ostrożne działanie ewentualnie skończyłoby się relatywnie małym zyskiem. A my nie mielibyśmy za bardzo materiału do nauki i wyciągania wniosków.
11. Dlaczego małe spółki zachowują się lepiej? Najprawdopodobniej po pierwsze ze względu na relatywnie dobre dane makro z poprzednich tygodni. O czym pisałem ostatnio tutaj: A nie mówiłem? :-) Świetne dane : produkcja przemysłowa, dynamika zatrudnienia, wynagrodzenia i bezrobocie.
12. No i coraz lepsze PMI Polska:
13. I dodatkowo w indeksie WIG 20 banki stanowią o wiele więcej niż w składzie indeksu MWIG 40. A tak jak pisałem niedawno tutaj: Wzrost kursu franka i jego wpływ na gospodarkę i giełdę inwestorzy bali się ostatnio wpływu franka na wyniki sektora bankowego.

To by było na tyle jeżeli chodzi o dzisiejszy wpis i moje przemyślenia. Jak widać, w tej transakcji nie upolowałem punktów do mojego portfela, to raczej ktoś inny by je upolował w prawdziwym świecie.

A i jeszcze jedna uwaga. Te trzydzieści punktów stop los na kontrakcie to było możliwe na tym wirtualnym portfelu i platformie GPW. Na prawdziwym rynku, przez to, że było to już dziesięć kontraktów, zajęcie i zamknięcie takiej pozycji kosztowałoby mnie dodatkowe punkty, więc strata byłaby pewnie o kilkaset złotych większa (w związku z tym co pisałem o płynności powyżej).

I na zakończenie jeszcze raz przypominam, że inwestowanie prawdziwych pieniędzy w kontrakty terminowe GPW może być bardzo ryzykowne i znam parę osób, które sporo straciły na kontraktach.